Ocena oddziaływania na środowisko


Strategiczna ocena oddziaływań na środowisko

Realizacja przedsięwzięć stwarza ryzyko pogorszenia stanu środowiska oraz jakości życia ludzi i zwierząt zamieszkujących tereny sąsiadujące z inwestycją. Dlatego ważne jest uwzględnianie nie tylko aspektów ekonomicznych, ale i względów środowiska. Pomocna jest tutaj procedura oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia. Obowiązek poddania procedurze dotyczy inwestycji, które mogą potencjalnie znacząco lub zawsze znacząco negatywnie oddziaływać na środowisko naturalne lub społeczeństwo (podział zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r.). Przed wydaniem stosownych pozwoleń inwestor musi uzyskać decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach (DoŚU).

Czym jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach?

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest decyzją administracyjną wydawaną przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych, Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, bądź Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska, w zależności od charakteru przedsięwzięcia. DoŚU określa środowiskowe uwarunkowania realizacji planowanej inwestycji. Pozyskanie DoŚU jest wymagane przed uzyskaniem m.in.: decyzji o pozwoleniu na budowę, decyzji o zatwierdzeniu projektu budowlanego, decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, pozwolenia wodnoprawnego na regulację wód, decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów, decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, czy decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej.

Jaka jest procedura uzyskiwania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach?

Postępowanie w sprawie wydania DoŚU prowadzone jest na wniosek inwestora. Do wniosku należy dołączyć (w zależności od kwalifikacji przedsięwzięcia):

  • do przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko – kartę informacyjna przedsięwzięcia,
  • do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko – raport oddziaływania na środowisko.

Kartę informacyjną przedsięwzięcia można załączyć do wniosku z prośbą o określenie zakresu raportu oddziaływania na środowisko dla przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Przed wydaniem DoŚU organ odpowiedzialny za jej wydanie przeprowadza ocenę oddziaływania na środowisko. Ma ona na celu analizę wpływu planowanej inwestycji na środowisko przyrodnicze oraz społeczne, a także przeprowadzenie bilansu korzyści i strat wynikających z realizacji przedsięwzięcia. Ocenie podlegają rozwiązania techniczne, technologiczne i organizacyjne, które zagwarantują dotrzymanie standardów jakości środowiska poza granicami terenu, na którym zlokalizowana będzie inwestycja. Dokumentacja przedstawiana jest organom opiniującym, tj.: Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska, bądź Generalnemu Dyrektorowi Ochrony Środowiska oraz Państwowemu Powiatowemu Inspektorowi Sanitarnemu. W przypadku wykonania karty informacyjnej przedsięwzięcia, po uzyskaniu opinii odpowiednich instytucji organ wydający DoŚU może zadecydować o konieczności przedłożenia raportu oddziaływania na środowisko i przeprowadzenia oceny odziaływania na środowisko. Procedura wymaga również wyłożenia dokumentów do publicznego wglądu, w ramach którego zainteresowane strony mogą składać uwagi. Po zebraniu materiałów dowodowych, wydawana jest DoŚU.

Obowiązkowi przeprowadzenia oceny oddziaływania przed uzyskaniem decyzji realizacyjnej (np.: pozwolenia na budowę) mogą podlegać inwestycje niekwalifikujące się do wspomnianych grup przedsięwzięć. Są to inwestycje mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie są związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony.

Jak wygląda możliwość realizacji przedsięwzięć w obszarach Natura 2000?

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wydawana jest jedynie dla przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, bądź mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko. Dla pozostałych inwestycji należy uzyskać decyzje realizacyjne, np.: pozwolenie na budowę dla robot budowlanych. Jeśli organ wydający decyzję uzna, iż istnieje potencjalna możliwość oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, nakłada na inwestora obowiązek przedłożenia do Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska karty informacyjnej przedsięwzięcia. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska po zapoznaniu się z dokumentacją wydaje postanowienie, w którym określa, czy istnieje konieczność przeprowadzenia oceny oddziaływania inwestycji na obszar Natura 2000. W przypadku takiej konieczności określa również zakres raportu oddziaływania na środowisko. Za procedurę w sprawie oceny oddziaływania na środowisko odpowiedzialny jest RDOŚ. W przypadku gdy inwestycja nie będzie wpływała na obszar Natura 2000, wynikiem przeprowadzonej oceny jest postanowienie wydane przez RDOŚ w sprawie warunków realizacji inwestycji. Jeśli z przeprowadzonej oceny wynika, iż przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, RDOŚ odmawia uzgodnienia warunków realizacji przedsięwzięcia i tym samym nie ma możliwości uzyskania decyzji realizacyjnej.

Czy uzyskanie DoŚU jest konieczne również w przypadku rozbudowy zakładu?

Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach jest konieczna w przypadku przedsięwzięć polegających na zmianie lub rozbudowie w przypadku, gdy dokonana zmiana kwalifikuje je do jednej z grupy podlegającej obowiązkowi uzyskania DoŚU.

Jak długo jest ważna DoŚU?

Złożenie wniosku lub dokonanie zgłoszenia musi nastąpić w terminie 6 lat od dnia, w którym DoŚU stała się ostateczna. Istnieje jednak możliwość wydłużenia terminu do 10 lat od dnia, w którym decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna dla inwestycji przebiegających etapowo. Należy przy tym wykazać, iż realizacja planowanego przedsięwzięcia przebiega etapowo oraz że aktualne są warunki realizacji przedsięwzięcia określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach lub postanowieniu.

Strategiczna Ocena oddziaływania na środowisko

Czym jest strategiczna ocena oddziaływania na środowisko?

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko przeprowadzana jest dla określonych rodzajów dokumentów opracowywanych bądź przyjmowanych przez organ administracji publicznej albo inne podmioty wykonujące funkcje publiczne.

Dla jakich dokumentów wykonywana jest ocena oddziaływania na środowisko?

Strategiczna ocena oddziaływania na środowisko wykonywana jest dla takich dokumentów jak:

  • koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju, studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, plany zagospodarowania przestrzennego oraz strategie rozwoju regionalnego;
  • polityki, strategie, plany lub programy w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, wyznaczające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko;
  • pozostałe polityki, strategie, plany i programy, jeżeli ich realizacja może spowodować znaczące oddziaływanie na obszar Natura 2000, jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynikają z tej ochrony;
  • dokumenty inne niż wymienione, jeżeli wyznaczają one ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub gdy realizacja ich postanowień może spowodować znaczące oddziaływanie na środowisko.

Jak wygląda procedura strategicznej oceny oddziaływania na środowisko?

Pierwszym etapem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko. Organ opracowujący projekt dokumentu, w zależności od jego rodzaju, dokonuje uzgodnienia z:

  • właściwym organem ochrony środowiska środowiskowym:
  • - Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska lub
    - Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska;
  • właściwym organem inspekcji sanitarnej:
  • - Głównym Inspektorem Sanitarnym lub
    - Państwowym Wojewódzkim inspektorem Sanitarnym lub
    - Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym;
  • właściwym dyrektorem urzędu morskiego w przypadku, gdy planowana realizacja danego dokumentu dotyczy obszarów morskich.

Kolejnym elementem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest opiniowanie i uzgadnianie przedstawionego dokumentu wraz z prognozą oddziaływania na środowisko. Opinie/uzgodnienia przygotowują te same organy, które brały udział w uzgadnianiu zakresu i stopnia szczegółowości informacji wymaganych w prognozie.

Szczególne zasady opiniowania obowiązują w odniesieniu do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a wynikają one z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Obowiązkowym komponentem strategicznej oceny oddziaływania na środowisko jest udział społeczeństwa. Do publicznej wiadomości powinny zostać podane informacje dotyczące:

  • przystąpienia do opracowywania projektu dokumentu i o jego przedmiocie;
  • możliwości zapoznania się z projektem dokumentu, prognozą i dostępnymi na danym etapie stanowiskami innych organów oraz o miejscu, w którym są one wyłożone do wglądu;
  • możliwości składania uwag i wniosków;
  • sposobie i miejscu składania uwag i wniosków oraz o co najmniej 21-dniowym terminie ich składania;
  • organu właściwego do rozpatrzenia uwag i wniosków;
  • postępowania w sprawie transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli jest prowadzone.

Szczególne zasady wnoszenia uwag i wniosków w postępowaniu z udziałem społeczeństwa obowiązują w odniesieniu do projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Wynikają one z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

Przed przyjęciem dokumentu podmiot opracowujący jego projekt bierze pod uwagę ustalenia zawarte w prognozie, opinie organów oraz rozpatruje uwagi i wnioski zgłoszone w związku z udziałem społeczeństwa.

Do przyjętego dokumentu załącza się pisemne podsumowanie zawierające uzasadnienie wyboru przyjętego dokumentu w odniesieniu do rozpatrywanych rozwiązań alternatywnych. Powinny być w nim zawarte także informacje, w jaki sposób zostały wzięte pod uwagę i w jakim zakresie zostały uwzględnione:

  • ustalenia zawarte w prognozie oddziaływania na środowisko;
  • opinie właściwych organów;
  • zgłoszone uwagi i wnioski społeczeństwa;/li>
  • wyniki postępowania dotyczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko, jeżeli zostało przeprowadzone;
  • propozycje dotyczące metod i częstotliwości przeprowadzania monitoringu skutków realizacji postanowień dokumentu.

Organ opracowujący projekt dokumentu jest zobowiązany prowadzić monitoring skutków realizacji postanowień przyjętego dokumentu w zakresie oddziaływania na środowisko.

Kiedy projekt dokumentu nie może zostać przyjęty?

Projekt dokumentu nie może zostać przyjęty, jeżeli ze strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wynika, że może on znacząco negatywnie oddziaływać na obszar Natura 2000, a nie zachodzą przesłanki, o których mowa w art. 34 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, takie jak nadrzędny interes publiczny, brak rozwiązań alternatywnych, zapewnienie wykonania kompensacji.