Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego to dokument planistyczny organizujący przestrzeń miasta czy gminy. Dokument ten w znacznej mierze określa to, w jaki sposób dany teren będzie się rozwijał, jak będzie wyglądała organizacja przestrzeni życiowej mieszkańców oraz zaopatrzenie nowych terenów budowlanych w komunikację i infrastrukturę techniczną, a także gdzie powstaną nowe, ogólnodostępne tereny zielone. Studium ma znaczenie strategiczne, ponieważ to w nim samorząd zawiera główne cele polityki przestrzennej realizowanej na terenie gminy. W dalszej kolejności kierunki rozwoju wyznaczone przez studium uściśla plan miejscowy.
Informacje znajdujące się w studium
Zakres informacji, który powinien zostać ujęty w studium, wynika bezpośrednio z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Art. 10 wspomnianej ustawy w sposób szczegółowy określa treść dokumentu w podziale na dwie kategorie: uwarunkowania oraz kierunki.
W zapisach dotyczących uwarunkowań danego terenu w studium uwzględnia się przede wszystkim istniejące zagospodarowanie oraz obecną sytuację społeczno-gospodarczą gminy. Analizowane są również uwarunkowania z poszczególnych dziedzin, takich jak m. in. stan ładu przestrzennego, środowisko przyrodnicze, dziedzictwo kulturowe, warunki i jakość życia mieszkańców, potrzeby i możliwości rozwoju gminy, stan prawny gruntów, obiekty i obszary chronione, złoża kopalin oraz zasoby wód podziemnych, stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej czy stan ochrony przeciwpowodziowej. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego gminy stanowią podstawę do określenia możliwych kierunków rozwoju.
Druga część dokumentu, opisująca kierunki zagospodarowania przestrzennego, wyznacza przede wszystkim kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz przyszłe przeznaczenie terenów wraz z podstawowymi wskaźnikami określającymi możliwości ich zainwestowania. W studium określa się również obszary oraz zasady ochrony środowiska i dziedzictwa kulturowego, kierunki rozwoju sieci transportowych oraz infrastruktury technicznej, kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej. W sposób szczególny w studium uwzględnia się obszaru problemowe, m. in. obszary szczególnego zagrożenia powodzią, obszary osuwania się mas ziemnych czy też obszary zdegradowane. Wskazuje się ponadto tereny, na których mają zostać zlokalizowane inwestycje celu publicznego, obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży większej niż 2000 m2 oraz obiekty wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii (OZE) o mocy przekraczającej 100 kW.
Wszystkie ustalenia studium przedstawione są również w sposób graficzny w części rysunkowej dokumentu.